Maritieme beveiliging en de kustwacht

Changed
08/10/2024

Het doel van de maritieme beveiliging is het verbeteren van de beveiliging van de internationale handel, schepen, havens en havenfaciliteiten tegen opzettelijk illegale acties.

De maritieme beveiliging omvat maatregelen voor de bescherming tegen incidenten die een vernietigende impact kunnen hebben op personen, infrastructuur of de uitrusting in de havens.

Concreet betekent dit dat de FOD Mobiliteit en Vervoer:

  1. alle Belgische schepen wereldwijd opvolgt.
  2. alle buitenlandse schepen monitort die aanleggen in onze Belgische havens.
  3. alle kritieke functies en locaties in de haven en havenfaciliteiten monitort/lokaliseert en controleert op de toepassing van de huidige wetgeving. 

Daarnaast worden ook alle ontwikkelingen rond piraterij, terrorisme en cybersecurity nauwgezet opgevolgd.

Het is belangrijk om zo snel mogelijk de Belgische schepen te verwittigen en te beveiligen wanneer nodig. Bovendien analyseert de FOD Mobiliteit en Vervoer alle risicoschepen die naar Belgische havens komen om zo ook de havens en het achterland te beveiligen.

Kustwacht

Er zijn zeventien overheidsinstanties (op Vlaams en federaal niveau) die samen met de gouverneur van de provincie West-Vlaanderen die bevoegd zijn voor alle activiteiten op de Noordzee.

De kustwacht heeft als belangrijkste doelstelling om voor een goede samenwerking te zorgen tussen de verschillende diensten en zo acties op zee efficiënter te kunnen aanpakken.

Hierbij zijn drie principes van belang:

  • gelijkwaardigheid tussen de verschillende partners
  • respect voor elkaars bevoegdheden
  • efficiëntie om extra kosten te vermijden

DG Scheepvaart van de FOD Mobiliteit en Vervoer binnen de Kustwacht

DG Scheepvaart heeft belangrijke verantwoordelijkheden binnen de Kustwacht.
Dat zijn de volgende:

  • Scheepvaartreglementering: scheepvaartregels opstellen en de regelgeving herzien, zoals het Politie- en Scheepvaartreglement.
  • Toezicht op de omzetting van internationale bepalingen en richtlijnen naar nationale wetgeving: SOLAS, COLREG, STCW, …
  • Handhaven van de reglementering: verschillende personen binnen DG Scheepvaart kunnen PV’s opmaken voor overtredingen van de Scheepvaartreglementen. De Dienst Administratieve boetes kan ook sancties opleggen bij overtredingen.
  • Trekkende partij bij het Mariene Ruimtelijk Plan: het opstellen ervan gebeurt samen met andere partners zoals DG Leefmilieu en de FOD Volksgezondheid.
  • Verzekeren van een vlotte doorgang op zee: de zeventien kustwachtpartners hebben elk hun eigen belangen die soms conflicteren met de huidige scheepvaart. Ons zeegebied is niet zo groot en heeft talloze zandbanken die het voor schepen niet altijd mogelijk maken om een alternatieve route te zoeken.  
  • DG Scheepvaart neemt deel aan de sub-werkgroepen binnen de Kustwacht, die handelen over deze specifieke belangen. Zo zoeken ze samen met de andere partijen een oplossing zodat de scheepvaart ten alle tijde mogelijk blijft. Een voorbeeld hiervan is het instellen van de scheepsrouteringssystemen rond de windmolenparken.
  • Deelname aan werkgroepen: DG Scheepvaart is een vast lid van de Begeleidingscomités van de windmolenparken of werkgroepen rond het Mariene Ruimtelijk plan.

Kustwachtcentrale

De kustwachtcentrale bestaat uit twee onderdelen die nauw samenwerken:

  • het Maritiem Reddings- en Coördinatiecentrum (MRCC) in Oostende
  • het Maritiem Informatie Kruispunt (MIK) in Zeebrugge

U kunt deze twee vergelijken met de noodcentrale op het vasteland.

De kustwachtcentrale waakt samen met de vaartuigen, helikopters en het toezichtvliegtuig van de partners over de Noordzee. De operatoren van de kustwachtcentrale doen dit met behulp van radarbeelden, zeekaarten en weersgegevens. Daarnaast treden ze preventief op om ongevallen op zee te voorkomen.

Wat doet het Maritiem Reddings- en Coördinatiecentrum?

Het MRCC staat in voor de veiligheid op zee en coördineert reddingsoperaties.
 
Wat gebeurt er bij een ramp op zee?

  • De gouverneur van West-Vlaanderen activeert het noodplan Noordzee.
  • De gouverneur en het crisiscomité coördineren de hulpverlening vanuit de crisisruimte van het MRCC.
  • Het MRCC en het MIK staan rechtstreeks in verbinding met het crisiscentrum van de regering en met alle eenheden die betrokken zijn bij de hulpverlening.

Wat doet het Maritiem Informatie Kruispunt?

Het MIK zorgt voor de beveiliging en controleert of de wetgeving op zee wordt nageleefd.
 
Hoe zorgt het MIK voor beveiliging op zee?

  • De operatoren van de marine (ministerie van Defensie), scheepvaartpolitie, douane (FOD Financiën) en directoraat-generaal Scheepvaart (Federale Overheidsdienst Mobiliteit en Vervoer) werken nauw samen om na te gaan of alle wetten op zee worden nageleefd.

  • Het MIK spoort illegale activiteiten op zoals mensensmokkel, drugs en andere illegale handel, verboden visserijpraktijken en illegale olielozingen. Het beheert belangrijke informatie en geeft deze door aan de kustwachtpartners zodat zij de nodige maatregelen kunnen nemen.

  • Het MIK controleert de aanmeldingen van schepen die een Belgische haven willen binnenvaren. Het controleert ze op volledigheid, juistheid en het traject dat ze volgen. Dit alles gebeurt met een applicatie waarop indien nodig alarmen verschijnen. De applicatie is verbonden met de scheepvaartpolitie, Defensie en DG Scheepvaart.

De Cel Maritieme Beveiliging

DG Scheepvaart oefent als partner van het MIK ook taken uit die niet onder de ‘Kustwacht’ vallen.

De Cel Maritieme Beveiliging (CMB) is een deel van DG Scheepvaart en heeft drie grote taken:

  • Belgische schepen wereldwijd beveiligen tegen piraterij en andere dreigingen zoals terrorisme.
  • Belgische wateren beveiligen tegen alle mogelijke dreigingen vanuit de zee.
  • De beveiliging van de Belgische havens en havenfaciliteiten inspecteren en opvolgen.

Concreet werkt CMB op het MIK heel nauw samen met de andere drie partners (Defensie, Scheepvaartpolitie & Douane)

Hoe beveiligt de Cel Maritieme Beveiliging nu precies de Belgische schepen tegen bedreigingen?

Het voornaamste antwoord hierop is via inlichtingen. Het grootste deel van het werk bestaat uit het dagelijks monitoren van:

  • alle mogelijke dreigingen
  • alle gebeurde aanvallen op schepen wereldwijd
  • alle activiteiten van terroristen in maritieme gebieden
  • politieke onlusten die ook effecten hebben op de havens

Daarnaast volgt de Cel dagelijks alle Belgische schepen wereldwijd. Het gaat daarbij zowel over koopvaardijschepen als over kleinere vaartuigen en pleziervaartuigen.

Beveiligingsorganisaties

Voor zowel de veiligheid op zee als in de haven(-faciliteit)  kunnen de beveiligingsbeambte van de havenfaciliteit, het lokale comité van de maritieme beveiliging of de beveiligingsbeambte van de haven ook erkende beveiligingsorganisaties inschakelen.

Beveiligingsorganisaties mogen hierbij verscheidene opdrachten uitvoeren en adviezen geven. Hiervoor moeten ze wel erkend zijn. Welke reeds erkend zijn, vindt u bij beveiligingsorganisaties.

Nationale Autoriteit voor Maritieme Beveiliging (NAMB)

De Cel Maritieme Beveiliging staat in voor de dagelijkse werking en opvolging van de Nationale Autoriteit voor Maritieme Beveiliging (NAMB), waarvan de Directeur-generaal van DG Scheepvaart de voorzitter is.

De NAMB is een overlegorgaan van verschillende overheidsdiensten (Douane, Scheepvaartpolitie, VSSE, Defensie, NCCN, OCAD en ADIV) aangevuld met de gewesten, de waterwegbeheerders en de havens. De NAMB volgt de beveiliging in de havens en havenfaciliteiten op en voorziet verbetering waar nodig, door middel van:

  • Wetgeving, richtlijnen, verordeningen en onderrichtingen
  • Goedkeuren van beveiligingsbeoordelingen en beveiligingsplannen van havens en havenfaciliteiten
  • Overleg met de havengemeenschappen en sensibiliseren van beveiligingsverantwoordelijken van de havenfaciliteiten (PFSO’s)

De NAMB werkt nauw samen met de Lokale Comités voor Maritieme Beveiliging (LCMB) die georganiseerd worden per haven, en een lokale weerspiegeling vormen van de NAMB.

 

Wat zijn uw stappen voor een goede beveiliging?

Pleziervaart

Ook pleziervaartuigen worden voor de veiligheid gevolgd.
Maar dit kan alleen als er een AIS aan boord is.

Is dit niet het geval moet u een aanvraag doen.

Zeescheepvaart

Servicebedrijven