Snellere repatriëring en betere medische hulp voor zeevarenden

Vanaf 23 december gaan er nieuwe regels in om de werk- en leefomstandigheden van zeevarenden te verbeteren. Die vallen onder de Maritime Labour Convention (het MLC-verdrag) en zullen dus wereldwijd gelden. De focus ligt op een vlotte en snelle afhandeling van repatriëringen en betere toegang tot medische hulp voor zeevarenden.

De Maritime Labour Convention

Sinds 2014 is in België de Maritime Labour Convention of het MLC-verdrag van kracht. Dat legt internationaal regels vast om de levens- en arbeidsomstandigheden van zeevarenden te bevorderen, en voorkomt oneerlijke concurrentie door rederijen die ondermaatse standaarden hanteren.

Het MLC-verdrag werd al meermaals aangepast om zeevarenden beter te beschermen. De laatste keer werden maatregelen toegevoegd op het vlak van repatriëring en medische hulp. Die moesten ook in de Belgische wetgeving verankerd worden, en dus diende minister van Noordzee Paul Van Tigchelt daarvoor een wetsontwerp in, dat op 19 december werd goedgekeurd door de plenaire vergadering van de Kamer van Volksvertegenwoordigers. Op 23 december treden de nieuwe maatregelen in werking.

Bijstaan van verlaten zeevarenden

Wanneer een werkgever eenzijdig de banden met zeevarenden verbreekt, hen zonder loon of levensmiddelen achterlaat, of niet betaalt voor hun terugkeer naar huis, spreekt men van verlaten zeevarenden. Om hen toch terug thuis te krijgen, komt de Belgische overheid in zo’n gevallen tussen en worden de kosten later teruggevorderd bij de reder. Zo worden zeevarenden in nood niet de dupe van wanbetalers.

Om te vermijden dat zeevarenden in zo’n situatie verzeild raken, kan de Scheepvaartcontrole bovendien bemanningswissels weigeren als het MLC-verdrag niet wordt gerespecteerd. Zo wordt vermeden dat de nieuwe bemanning opnieuw verlaten wordt.

Betere toegang tot medische hulp

Tijdens de covid-19-pandemie kregen zeevarenden vaak om veiligheidsredenen geen toegang tot het grondgebied, wat bij gezondheidsproblemen tot moeilijkheden leidde. Daarom wordt de toegang tot dringende medische hulp voorzien voor zeevarenden aan boord van vreemde schepen in Belgische havens. De kosten daarvoor worden gedragen door de reder.

Ondersteuning bij overlijden

Zeevarenden zitten vaak ver van huis en werken vaak in een risicovolle omgeving. Hun veiligheid is dan ook een absolute prioriteit. Komt het toch tot een overlijden op een schip dat onder Belgische vlag vaart, dan moet de reder onmiddellijk de Federale instantie voor Onderzoek van Scheepvaartongevallen (FOSO) op de hoogte brengen.

De repatriëring van de overleden zeevarende moet vervolgens verlopen volgens de wensen van de zeevarende of de nabestaanden. De Belgische overheid staat schepen onder Belgische vlag of in Belgische havens daarin bij.

Welzijn van zeevarenden als Belgische prioriteit

Wanneer de rechten van zeevarenden niet worden gerespecteerd, heeft dat een gigantische impact op hun welzijn en hun familie. Daarom is de ondersteuning van zeevarenden een topprioriteit van België. Zo organiseerde het Belgische voorzitterschap van de Raad van de Europese Unie in maart de Brusselse Conferentie over het Welzijn van Zeevarenden om het thema op de Europese agenda te zetten.

Ook in de toekomst wil België stevig inzetten op dit thema. Het is dan ook een van de kernboodschappen van de Belgische kandidatuur voor de IMO-Raad.