Fietsbeleid en fietsstatistieken
Beleid
Internationale plannen
European Cycling Declaration
Op initiatief van België heeft een alliantie van zes Europese ministers van Mobiliteit op 2 juni 2022 in Luxemburg de "European Cycling Declaration" ondertekend. De landen zijn België, Denemarken, Ierland, Luxemburg, Nederland en Oostenrijk. Samen roepen zij de Europese Commissie op een echt fietsbeleid voor Europa te ontwikkelen en om 2024 uit te roepen tot Europees Jaar van de Fiets. Sindsdien is de alliantie verder gegroeid met de ondertekening van Cyprus, Estland, Frankrijk, Griekenland, Hongarije, Kroatië, Litouwen, Slovenië, Slowakije, Spanje en Letland.
Europese Verklaring over fietsen
In navolging van de European Cycling Declaration hebben het Europees Parlement, de Raad en de Europese Commissie op 3 april 2024 de Europese Verklaring over Fietsen aangenomen.
De Verklaring erkent dat fietsen een van de meest duurzame, toegankelijke, inclusieve, betaalbare en gezonde vormen van vervoer en vrijetijdsbesteding is, en dat het een vitale rol speelt in de Europese samenleving en economie. Het is bedoeld als een strategisch kompas voor beleid en initiatieven met betrekking tot fietsen.
Federale plannen
BE CYCLIST: Het eerste federale Actieplan ter Promotie van de Fiets
In haar regeerakkoord heeft de federale regering zich ten doel gesteld een ambitieuze modal shift te bewerkstelligen. Actieve mobiliteit en met name fietsen spelen daarbij een centrale rol. Gezien de positieve effecten op de gezondheid, de economie en het klimaat hebben alle regeringsleden samen een Actieplan ter Promotie van de Fiets opgesteld, zoals dat ook in andere Europese regio’s en landen wordt gedaan. Be Cyclist, het Actieplan ter Promotie van de Fiets, bestaat uit maatregelen die uitsluitend gebaseerd zijn op federale bevoegdheden, elk binnen de bevoegdheid van zijn/haar minister of staatssecretaris.
Dit plan moet een schaalsprong mogelijk maken in de promotie van het fietsgedrag, aangezien er ook op federaal niveau veel mogelijkheden zijn om een versnelling hoger te schakelen. Aangezien elke minister en staatssecretaris binnen zijn/haar eigen bevoegdheid hefbomen heeft om het fietsen aan te moedigen, zijn deze hefbomen in de vorm van concrete, positieve en stimulerende maatregelen in het plan opgesomd en opgenomen. Fietsen moet voor iedereen mogelijk, toegankelijk, veilig en vanzelfsprekend zijn.
Voor het volledige plan: Be Cyclist - Fietsactieplan
Voor de eindevaluatie: Be Cyclist - Eindevaluatie
Gewestelijke plannen
- Good Move (Brussel): Gewestelijk Mobiliteitsplan 2020-2030
- Fietsen, natuurlijk (Vlaanderen): gewestelijk fietsplan met 2040 als horizon
- Plan Wallonie cyclable 2030 (Wallonië): gewestelijk fietsplan met 2030 als horizon
Charter fietsinfrastructuur lang het spoor en op voormalige spoorlijnen
Om het nog aantrekkelijker te maken voor meer mensen om zich vaker met de fiets te verplaatsen, is een uitgebreid en coherent netwerk van veilige en kwalitatieve fietspaden en -routes essentieel. Een tracé langs het spoor is daarvoor vaak bijzonder geschikt. In de meeste gevallen vormt het immers een rechtstreekse verbinding tussen twee gemeenten of steden. Ook voormalige spoorlijnen zijn vaak geschikt voor de aanleg van fietsinfrastructuur, zeker als ze heuvelachtig terrein doorkruisen.
Met dit charter bevestigen de Federale, de Vlaamse, de Waalse en de Brusselse Minister van Mobiliteit alsook Infrabel en de NMBS hun gemeenschappelijke ambitie om het potentieel van bestaande en voormalige spoorlijnen voor de aanleg van fietsinfrastructuur te benutten.
Statistieken
Verschillende van onze enquêtes of rapporten zijn (geheel of gedeeltelijk) gewijd aan de opstelling van statistieken over fietsgebruik:
- Enquête over het gebruik van fietsen en scooters (2024). Deze enquête behandelt de volgende thema's: aankoop, gebruik, intermodaliteit, verkeersveiligheid, diefstal en kwaliteit van de infrastructuur.
- rapport over de kerncijfers van de fiets in België: compilatie van fietsmobiliteitsgegevens uit verschillende bronnen;
- enquête over het fietsgebruik in België (2021): enquête over de redenen voor verplaatsingen per fiets, de voor- en nadelen ervan, de aankoopintenties en het effect van de toenemende elektrificering van fietsen;
- enquête over de micromobiliteit in België (2019): enquête over het gebruik van fietsen (met of zonder trapondersteuning), steps en monowheels;
- enquête Monitor over de mobiliteit van de Belgen: online enquête (10.632 respondenten van maart 2016 tot september 2017) voor een beter inzicht in de verplaatsingsgewoonten van de Belgische bevolking;
- enquête over het woon-werkverkeer: driejaarlijkse enquête bij werkgevers met minstens 100 werknemers;
- enquête over de voor- en nadelen van de gebruikelijke vervoerswijzen: enquête over de verschillende factoren die van invloed zijn op het gebruik, of niet-gebruik, van de verschillende vervoerswijzen in België (trein, MTB, fiets, te voet, auto, carpooling).
Overige statistieken worden op federaal en gewestelijk niveau opgesteld:
- Federaal: Statistieken over fietsdiefstal (Federale Politie)
- Wallonië: Baromètre cyclable Wallonie
- Brussel: Enquête over de verplaatsingen van de Brusselaars
- Vlaanderen: Onderzoek Verplaatsingsgedrag (OVG)
Voor specifieke vragen, raadpleeg onze fietsambtenaren
- Voor vragen m.b.t. de fietsfiscaliteit en fietsstatistieken
- DG Duurzame Mobiliteit en Spoorbeleid
- E-mail: dirmobsec@mobilit.fgov.be
- Voor vragen m.b.t. de wegcode, veiligheid
- DG Wegvervoer en Verkeersveiligheid
- E-mail: info@mobilit.fgov.be
- Vragen m.bt. het federale fietsbeleid, neem contact op met de federale actieve mobiliteitsambtenaar
- E-mail: fiets-velo@mobilit.fgov.be
- Voor vragen m.b.t. het gewestelijke beleid, neem contact op met de fietsambtenaren in de gewesten
- Brussel: FDepoortere@gob.irisnet.be
- Vlaanderen: jan.pelckmans@mow.vlaanderen.be
- Wallonië: boris.nasdrovisky@spw.wallonie.be