Intelligente vervoersystemen

Changed
15/12/2022

De huidige samenleving wordt gekenmerkt door technologische innovaties die ons dagelijkse leven zijn binnengedrongen. De mobiliteit vormt daarop geen uitzondering.  

Talrijk zijn immers de mensen die elke dag de dienstregeling van hun bus of trein opvragen via een app op hun smartphone, of die in hun auto stappen, de gps inschakelen en realtime verkeersinformatie ontvangen. Uit die voorbeelden blijkt het toenemende belang van informatie- en communicatietechnologieën voor onze mobiliteit en het belang van de ontwikkeling van intelligente vervoerssystemen (ITS).

Wat zijn intelligente vervoerssystemen? 

Volgens de Europese richtlijn 2010/40/EU zijn intelligente vervoerssystemen (ITS) 'geavanceerde toepassingen die gericht zijn op het aanbieden van innovatieve diensten inzake verschillende vervoerswijzen en verkeersbeheer en die uiteenlopende gebruikers in staat stellen zich beter te informeren en veiliger, meer gecoördineerd en ‘slimmer’ gebruik te maken van vervoersnetwerken’. 

De wereld van de ITS bestaat met andere woorden uit apparatuur, diensten en toepassingen die elke vervoerswijze op zich versterken maar ook de onderlinge combinaties ervan. Ze zorgen voor een betere multimodaliteit en zetten aan tot duurzamere en veiligere mobiliteit.  

Verzamelen van gegevens 

Deze diensten berusten op een geheel van gegevens die verzameld en gecombineerd worden. Ze worden ook gegenereerd door communicatie-infrastructuren en door de communicatie tussen voertuigen, reizigers en diensten. 

Publiek-private samenwerking 

Publiek-private samenwerking maakt de ontwikkeling van ITS mogelijk. 

Privépartners leveren immers oplossingen qua dienstverlening, bezit en (her)gebruik van gegevens of van intelligente infrastructuurcomponenten. 

De publieke sector, aan de andere kant: 

  • bepaalt het beleid en de reglementering ter zake 
  • beheert en controleert de goede werking van de markt 
  • steunt onderzoek en ontwikkeling via overheidsopdrachten en subsidies  
  • voert bewustmakingsacties en organiseert enquêtes rond het verplaatsingsgedrag van de bevolking in het algemeen of van bepaalde doelgroepen 
  • is actief op het vlak van het verzamelen en gebruiken van gegevens (bijvoorbeeld het Nationaal Toegangspunt

Met zijn maatregelen zorgt hij ervoor dat de maatschappelijke doelstellingen verwezenlijkt worden door de juiste voorwaarden te scheppen voor het bedrijfsleven, innovatie te stimuleren en de eindgebruiker te ondersteunen. 

In ons land wordt de samenwerking tussen openbaar en privé aangemoedigd door de vzw ITS.be

En waar staat Europa in dit alles?  

De Europese Unie is ervan overtuigd dat ITS een van de oplossingen is om tot duurzame mobiliteit te komen. Met haar ITS-richtlijn schept zij een kader voor het promoten van ITS-diensten die interoperabel zijn over alle landen van de Europese Unie. De richtlijn beschrijft duidelijk de perspectieven en de prioritaire thema's voor de uitrol ervan. Zij wil dus de inspanningen tussen de verschillende landen coördineren in het raam van de samenwerking tussen openbare en particuliere sector.  

De vier prioritaire domeinen zijn: 

  • optimaal gebruik van de gegevens over wegen, verkeer en verplaatsingen 
  • continuïteit van de ITS-diensten voor verkeers- en vrachtbeheer 
  • ITS-toepassingen voor beveiliging en verkeersveiligheid 
  • de link tussen het voertuig en de vervoersinfrastructuur 

De ITS-richtlijn is momenteel aan herziening toe. Het doel ervan is om te verhelpen aan de tekortkomingen die op het terrein worden vastgesteld en om mee te zijn met de evolutie naar geconnecteerde en geautomatiseerde mobiliteit en Mobility as a Service (MaaS). De FOD Mobiliteit en Vervoer speelt een actieve rol in deze herziening.

Hoe zit het met België? 

Op Belgisch niveau werd een ITS-stuurgroep opgericht na de ondertekening van een ITS-samenwerkingsakkoord tussen de federale en de gewestelijke overheden (Brussels Hoofdstedelijk Gewest, Waals Gewest en Vlaams Gewest) op 15 juli 2014. 

Waarom een ITS-stuurgroep oprichten? 

De ontwikkeling van initiatieven en de uitvoering van projecten die met ITS verband houden, hebben zowel met gewestelijke als met federale bevoegdheden te maken.  

Daarom heeft het Executief Comité van de Ministers van Mobiliteit de ITS-stuurgroep opgedragen bij het uitwerken van ITS-initiatieven en -projecten zoals vastgelegd door de gewestelijke en federale regeringen, te streven naar maximale harmonisatie met het oog op interoperabiliteit van diensten. 

Wat zijn de opdrachten van de stuurgroep? 

De belangrijkste taken van de stuurgroep zijn: via overleg tot een standpunt rond ITS komen en voor een gecoördineerde implementatie van de Europese ITS-richtlijn 2010/40/EU zorgen. Concreet gaat het om overleg tussen de gefedereerde entiteiten voor het vertegenwoordigen van België op Europees niveau enerzijds en voor het omzetten van de wetgeving en het uitwerken van normen anderzijds. De stuurgroep is bijzonder belangrijk geworden sinds de oprichting van het nationaal toegangspunt, het zichtbaarste resultaat van al het verrichte werk. 

Wie zit er in de ITS-stuurgroep? 

De ministers van elke entiteit worden in de stuurgroep vertegenwoordigd door leden van hun administratie. Zij kunnen op die manier maximaal vier vertegenwoordigers aanstellen. Op federaal niveau worden de vier zetels bezet door: 

  • de FOD Mobiliteit en Vervoer  
  • de FOD Economie 
  • de FOD Binnenlandse Zaken 
  • het Belgisch Instituut voor Postdiensten en Telecommunicatie 

De voorzitter wordt door de leden van het comité verkozen voor één jaar.  

Welke rol speelt de FOD Mobiliteit binnen deze stuurgroep? 

De FOD Mobiliteit en Vervoer staat in voor het secretariaat van de stuurgroep. Hij ondersteunt de voorzitter, organiseert de vergaderingen, stelt de verslagen op en bereidt de documenten voor de Europese Commissie voor. Via het lid dat door de minister van Mobiliteit aangesteld is, heeft de FOD ook een coördinerende rol tussen de vier federale vertegenwoordigers. Momenteel wordt het voorzitterschap uitgeoefend door de ITS-verantwoordelijke van de FOD.

Contact

Contact Fields
Contact

SPF Mobilité et Transports
Direction générale Politique de Mobilité durable et Ferroviaire
Direction Mobilité
Rue du Progrès 56  
1210 Bruxelles

E-mail : its@mobilit.fgov.be 
Tél : +32 (0)2 277 31 79