De vrachtbrief

Wat is een vrachtbrief?

Een vrachtbrief is een document dat de vervoersovereenkomst tussen de partijen vastlegt bij een internationaal vervoer voor rekening van derden. Hij geldt ook als bewijs van die overeenkomst.

De vrachtbrief bevat volgende informatie over de activiteiten van de vervoerder:

• naam en adres van de verzender, de vervoerder en de geadresseerde
• het type van de vervoerde goederen
• de plaats en de datum van de levering

De overheid gebruikt de vrachtbrief daarom onder andere als referentiedocument voor de controle op:

• de rij- en rusttijden
• de correcte werking en het correct gebruik van de tachograaf
• de vergunningsplicht
• de cabotage
• de btw-plicht
• sociale fraude (tewerkstelling en arbeid)

Om die reden is de CMR-vrachtbrief in België en enkele andere landen ook verplicht voor het nationaal vervoer voor derden en moet de nummerplaat van het voertuig op de CMR-vrachtbrief vermeld worden.

Modellen van de vrachtbrief

Algemene regel: de CMR-vrachtbrief

Als algemene regel, zowel in nationaal als in internationaal verkeer, de zogenaamde CMR-vrachtbrief opgemaakt worden.

De CMR-vrachtbrief moet worden opgemaakt in overeenstemming met het voorgeschreven model.

Bijzondere gevallen

• De digitale vrachtbrief
• De verhuisvrachtbrief

In afwijking van de algemene regel, dat wil zeggen de CMR-vrachtbrief, mogen de ondernemingen zowel voor nationale als voor internationale verhuizingen de zogenaamde verhuisvrachtbrief gebruiken.

De verhuisvrachtbrief moet worden opgemaakt in overeenstemming met het voorgeschreven model.

• De vrachtbrief voor vervoer over korte afstand

In afwijking van de algemene regel, dat wil zeggen de CMR-vrachtbrief, mogen ondernemingen binnen de grenzen van België de zogenaamde vrachtbrief voor vervoer over korte afstand (50 km en minder) gebruiken. Dit kan voor zover de afgelegde afstand tussen de eerste laadplaats en de laatste losplaats niet de 50 km per zending overschrijdt.

De vrachtbrief voor vervoer over korte afstand moet worden opgemaakt in overeenstemming met het voorgeschreven model.

• De niet-genormaliseerde vrachtbrieven

In afwijking van de algemene regel, dat wil zeggen de CMR-vrachtbrief, mogen ondernemingen binnen de grenzen van België gebruik maken van een niet-genormaliseerde vrachtbrief per zending of een niet-genormaliseerde lijst van verscheidene zendingen voor de drie hierna vermelde categorieën van vervoer:

1. het vervoer dat bestaat uit de afhaling of de bestelling van zaken aan huis, voorafgaand aan of aansluitend bij een vervoer per spoor;
2. het vervoer dat bestaat uit het ophalen of de distributie van zaken, voor zover het meer dan 4 laadplaatsen of meer dan 4 losplaatsen per dag omvat;
3. het vervoer van zaken in opdracht van een groot- of detailhandelsonderneming van de distributiesector, voor zover de laad- en losplaatsen behoren tot diezelfde onderneming of tot een groot- of detailhandelsonderneming die met deze laatste verbonden is, zoals bepaald in artikel 11 van het Wetboek van vennootschappen of in het raam van een permanent economisch samenwerkingsverband.

Met niet-genormaliseerde vrachtbrief of lijst wordt bedoeld dat het model van deze documenten vrij is. Zij moeten niettemin enkele verplichte gegevens bevatten.

Afgifte van vrachtbrieven

(M.B. van 23 mei 2014, art. 31-35)
De CMR-vrachtbrieven worden afgegeven aan de vervoerondernemingen op hun aanvraag en kosten:

• hetzij door de volgende beroepsorganisaties:
  o FEBETRA (Koninklijke Belgische Federatie van Transporteurs en Logistieke Dienstverleners);
  o TLV (Transport en Logistiek Vlaanderen);
  o UPTR (Unie van Professionele Transportondernemingen en Routiers). 
• hetzij door een door de FOD Financiën erkende drukker.
  De verhuisvrachtbrieven worden afgegeven aan de betrokken ondernemingen op hun aanvraag en kosten;
• hetzij door de Belgische Kamer der Verhuizers (B.K.V.), E. Picardstraat 69 Bus 4, 1080 Sint-Jans-Molenbeek;

De vrachtbrieven voor vervoer over korte afstand en de niet-genormaliseerde vrachtbrieven mogen gedrukt worden door de vervoerondernemingen zelf of door een drukker naar keuze.

Vrijstelling van het gebruik van de vrachtbrief

(Wet van 15 juli 2013 betreffende het goederenvervoer over de weg, art. 4,2°)

• Nationaal verkeer (art 3. a – i)

Dit is het geval wanneer de betrokken voertuigen de Belgische grens niet overschrijden)

Het vervoer van zaken, verricht met een motorvoertuig of een sleep waarvan het nuttig laadvermogen niet meer dan 500 kg bedraagt;

1. het vervoer van zaken, verricht buiten de openbare weg;
2. het vervoer van bagage, verricht met een motorvoertuig dat uitsluitend voor personenvervoer is gebouwd of met een aanhangwagen die aan dit motorvoertuig is gekoppeld;
3. het vervoer van beschadigde of onklare voertuigen;
4. het vervoer van voertuigen die worden verplaatst op vordering van de hiertoe bevoegde ambtenaren;
5. het vervoer verricht met het oog op het uitstrooien op de openbare weg van stoffen om het verkeer te beveiligen bij gevaarlijke weersomstandigheden of andere;
6. het postvervoer verricht in het raam van een opdracht van openbare dienst;
7. het vervoer van waarden verricht met speciaal daartoe ontworpen voertuigen;
8. het begrafenisvervoer;
9. het vervoer van geneesmiddelen, medische apparaten en uitrusting alsook van andere artikelen die nodig zijn voor eerstehulpverlening, met name in het geval van rampen.

• Internationaal verkeer (art 3, a, b, f, h)

Dit is het geval wanneer de betrokken voertuigen de Belgische grens overschrijden.

1. het postvervoer verricht in het raam van een opdracht van openbare dienst;
2. het begrafenisvervoer;
3. het goederenvervoer verricht buiten de openbare weg;
4. het vervoer van bagage verricht met een motorvoertuig dat uitsluitend voor personenvervoer is gebouwd of met een aanhangwagen die aan dit motorvoertuig is gekoppeld.