Rij- en rusttijden

Bestuurders van vrachtwagens zijn onderworpen aan strikte voorschriften inzake rij- en rusttijden. De Europese verordening legt een bepaald aantal rijuren vast dat per dag en per week niet mag worden overschreden, alsook een aantal verplichte rusturen. Deze voorschriften zijn vastgelegd om bestuurders te beschermen tegen de gevaren van langdurig en nachtelijk rijden.  

Op wie zijn de voorschriften inzake rij- en rusttijden van toepassing? 

Verordening (EG) nr. 561/2006 regelt de rij- en rusttijden. Deze voorschriften zijn van toepassing op alle voertuigen in lege of beladen toestand die zich (geheel of gedeeltelijk) over voor openbaar gebruik toegankelijke wegen verplaatsen: 

• die bestemd zijn voor het vervoer van goederen en waarvan de toegestane maximummassa meer dan 3,5 ton bedraagt (met inbegrip van de massa van de aanhangwagens en opleggers); 
• die bestemd zijn voor het vervoer van personen en die zijn gebouwd (of permanent zijn toegerust) voor het vervoer van meer dan negen personen, de bestuurder daaronder begrepen.  

Er moet worden opgemerkt dat de voorschriften van toepassing zijn op zowel vervoer voor eigen rekening (particulier vervoer) als vervoer voor rekening van derden. 

Uitzonderingen voor bepaalde voertuigen 

De voorschriften inzake rij- en rusttijden zijn niet van toepassing op de voertuigen vermeld in artikel 3 van Verordening (EG) nr. 561/2006, noch op de voertuigen vermeld in artikel 40 van het koninklijk besluit van 17 oktober 2016 inzake de tachograaf en de rij- en rusttijden. 

Uitzonderingen tijdens truckruns 

De voorschriften inzake rij- en rusttijden zijn niet van toepassing tijdens truckruns. Het gaat om parades met niet-commercieel karakter waarbij vrachtwagenchauffeurs op trage snelheid een stad of meerdere dorpen in België doorkruisen, met gehandicapte kinderen aan boord. Deze parades bezorgen deze jongeren een buitengewone ervaring.  

Chauffeurs die deelnemen aan een truckrun hoeven de verkorte wekelijkse rusttijd niet te compenseren, mits zij slechts eenmaal per jaar deelnemen en dit formulier invullen. Om in orde te zijn dient zowel het ingevulde formulier als een afschrift van het besluit van de Europese Commissie zich in hun voertuig te bevinden.  

Hoe worden de rij- en rusttijden geregistreerd? 

Tachograaf 

De rij- en rusttijden van een vrachtwagenbestuurder worden geregistreerd via een apparaat dat tachograaf wordt genoemd. Voor meer informatie over de werking van dit apparaat kunt u terecht op onze pagina over de digitale tachograaf. 

EU-verklaring van activiteiten 

Vóór de invoering van de tachograaf werden EU-verklaringen van activiteiten gebruikt om de rij- en rusttijden van de bestuurder (zijn of haar activiteiten) te registreren. Sinds de invoering van de tachograaf hoeven vrachtwagenbestuurders geen EU-verklaring van activiteiten meer te gebruiken. In zeer specifieke gevallen mag dit type verklaring echter als alternatief voor de verplichte manuele registraties worden gebruikt. De verklaring moet dan voldoen aan het EU-model (te vinden op de website van de Europese Commissie). 

De EU-verklaringen van activiteiten worden in België erkend overeenkomstig artikel 38 van het koninklijk besluit inzake de tachograaf en de rij- en rusttijden. Deze verklaring wordt ook wel “attest van activiteiten” of “patronaal attest” genoemd.  

Wanneer een EU-verklaring van activiteiten gebruiken? 

In principe moeten alle activiteiten die niet in de nabijheid van het voertuig worden verricht manueel worden ingegeven voordat de bestuurder opnieuw begint te rijden. Als dit om objectieve technische redenen echter niet mogelijk is, mag de EU-verklaring van activiteiten worden gebruikt. Als deze laatste correct is ingevuld, zal deze door de controlediensten worden aanvaard. 

Zo kan een EU-verklaring van activiteiten bijvoorbeeld worden gebruikt als: 

• een voertuig is uitgerust met een digitale tachograaf van de oude generatie, waarmee het niet mogelijk is om voor lange periodes retroactief (na de rit) data in te geven; 
• de bestuurder gedurende lange periodes (bv. drie weken) ander werk heeft verricht en het een overdreven administratieve last zou zijn om de data voor heel deze periode manueel in te geven; 

• enz. 

Contact 

FOD Mobiliteit en Vervoer 
Directoraat-generaal Wegvervoer en Verkeersveiligheid 
Mail: info@mobilit.fgov.be