Veiligheidsverificaties

Bij een veiligheidsverificatie onderzoeken politie en veiligheidsdiensten of iemand een kritieke functie mag uitoefenen. Ze raadplegen bij dat onderzoek gegevens uit hun databanken. 
Wie zich niet bezighoudt met criminele activiteiten, drugs, radicalisme en extremisme heeft weinig te vrezen. De veiligheidsverificaties dienen om de integere werknemers en de ondernemingen te beschermen.
 

Onderstaande lijst (laatste wijziging 9/08/2024) bevat een opsomming van de kritieke functies.
De lijst werd gepubliceerd in het Belgisch Staatsblad op 9/08/2024 en bestaat uit vier categorieën. De lijst moet worden bekeken met de overgangsperiode die voor elke functie, beroep of mandaat wordt bepaald door de NAMB (Nationale Autoriteit voor Maritieme Beveiliging).
Deze lijst is niet van toepassing op personeelsleden van een gewest of gemeenschap.

1. Functies met toegang tot informatie over lading of tot de lading zelf,:

• Interne en externe bewakingsagenten
• Logistiek personeel actief in de havenfaciliteit
• Bedienden met toegang tot de ladingsgegevens
• Scheepsagenten en hun personeelsleden en expediteurs
• Havenarbeiders
• ICT-personeel dat toegang heeft tot de ladinggegevens

2. Functies met vrije toegang tot de havenfaciliteit zonder dat ze deel uitmaken van het personeel:

• Scheepsagenten en hun personeelsleden
• Vertegenwoordigers van werkgevers- of werknemersorganisaties
• Onderhoudstechnici die aan boord van zeeschepen gaan
• Personeelsleden van erkende organisaties (classificatiebureaus) of vlagstaten die aan boord van zeeschepen gaan

3. Functies met toegang tot persoonsgegevens van personeelsleden die vallen onder categorie 1 of 2

• Personeelsdienst
• Vertegenwoordigers van werkgevers- of werknemersorganisaties
• Personeelsleden van overheidsdiensten die toegang hebben tot personeelsdossiers van personen die onder 1 of 2 vallen

4. Functies die beschikken over cruciale informatie over de werking van de haven en de havenfaciliteit of over het gezag om deze te bekomen:

• Management van de haven of havenfaciliteit
• PFSO en de adjuncten
• Bouwkundig ingenieur en architecten die infrastructuur voor cruciale processen hebben ontworpen of gebouwd

De Federale Politie, de Veiligheid van de Staat en de militaire inlichtingendienst ADIV voeren de veiligheidsverificaties uit. Zij raadplegen daarvoor, voor alle arrondissementen, dezelfde databanken.
Op die manier worden veiligheidsverificaties over alle havens en binnenwateren heen op dezelfde manier beoordeeld. Er is een databank beschikbaar met alle veiligheidsverificaties om te vermijden dat iemand twee keer zou worden gescreend.
 

De volgende databanken worden geraadpleegd:

• Rijksregister
• Algemene Nationale Gegevensbank (ANG) Gerechtelijk
• Algemene Nationale Gegevensbank (ANG) Bestuurlijk
• Schengen (SIS 2)
• Interpol
• Penitentiaire gegevensdatabank’ (SIDIS)
• Gespecialiseerde Databank Terrorisme (KISS)
• Gemeenschappelijke Gegevensbank Foreign Terrorist Fighters (FTF) en haatpredikers (GGB)
• Centraal Strafregister (CJC)

Het is bovendien bij wet voorzien dat de Belgische autoriteiten informatie kunnen opvragen bij andere landen als u daar uw woonplaats hebt/had of op doorreis bent/was.

Een positief veiligheidsadvies is een noodzakelijke voorwaarde om tewerkgesteld te zijn in een kritieke functie. Als er geen informatie beschikbaar is bij bepaalde landen, staat dat gelijk aan een negatief advies en kan u dus niet aan de slag gaan in een kritieke functie.

Bij een veiligheidsverificatie ligt de focus op drugsdelicten, bendevorming, smokkel... Het gaat dus niet om bijvoorbeeld verkeersovertredingen, burenruzies, slagen en verwondingen... De bedoeling is om mensen uit het criminele milieu of mensen die banden hebben met het criminele milieu buiten te houden.

Het onderzoek wordt uitgevoerd door de Federale Politie. Zij raadplegen daarvoor, voor al de arrondissementen dezelfde databanken.
Op die manier wordt een gelijklopende interpretatie en toepassing van de gegevens over alle havens en binnenwateren heen gewaarborgd. 
 

De veiligheidsofficier of de beheerder van veiligheidsadviezen kan veiligheidsverificaties aanvragen.  Hij/zij beheert ook de veiligheidsadviezen (= de resultaten van de veiligheidsverificaties) in zijn/haar bedrijf.

Het is niet langer nodig dat een bedrijf een veiligheidsofficier (met veiligheidsmachtiging) heeft voor het aanvragen van veiligheidsverificaties en het beheren van veiligheidsadviezen. Een bedrijf kan voortaan een beheerder van veiligheidsadviezen aanstellen. De aanstelling in die functie vereist een veiligheidsverificatie met een positief veiligheidsadvies.

Iedereen binnen het bedrijf kan worden aangesteld als beheerder van veiligheidsadviezen. Dit kan ook de beveiligingsbeambte (PFSO) zijn, maar is niet verplicht. 
 

* De prijs voor een veiligheidsadvies is 63,67 euro*.
*De prijs wordt maandelijks aangepast aan de index.

De kostprijs van de veiligheidsverificatie wordt betaald door de werkgever.
Veiligheidsverificaties aangevraagd door federale overheidsdiensten voor overheidspersoneel zijn gratis.
 

Veiligheidsverificaties zijn verplicht voor werknemers in een kritieke functie. 

De uitrol van veiligheidsverificaties gebeurt gefaseerd, waardoor niet iedereen tegelijk aan de beurt komt. Uw werkgever contacteert u wanneer het uw beurt is om een veiligheidsverificatie te ondergaan.

Het DG Scheepvaart deelt u het resultaat van de veiligheidsverificatie binnen de 30 dagen mee. 

Ook de veiligheidsofficier of beheerder van veiligheidsadviezen van het bedrijf waar u tewerkgesteld bent of zal worden, wordt op de hoogte gebracht van het resultaat.

Als werknemer mag u enkel met een positief veiligheidsadvies een kritieke functie uitoefenen. 

Werkgevers die mensen met een negatief veiligheidsadvies aannemen, worden gesanctioneerd.
 

Ja, als u een kritieke functie hebt, dan bent u verplicht een veiligheidsverificatie te ondergaan. Dus als u een veiligheidsverificatie weigert, zal u niet langer in aanmerking komen om een kritieke functie uit te oefenen.
Een werkgever kan een strafsanctie krijgen wanneer hij/zij iemand met een negatief veiligheidsadvies in dienst neemt.

Uw werkgever neemt contact met u op wanneer u aan de beurt bent.

Veiligheidsofficieren en beheerders van veiligheidsadviezen van bedrijven moesten vanaf 1 januari 2025 al een veiligheidsverificatie hebben ondergaan. 

Voor personen die een kritieke functie hebben, zullen de verplichte veiligheidsverificaties in verschillende fases lopen.

Algemene richtlijnen
* Vrijwillige veiligheidsverificatie kan altijd
* Vanaf 1 januari 2025 is een veiligheidsverificatie verplicht voor alle nieuwe aanwervingen
* Personen die terugkomen na langdurige afwezigheid (loopbaanonderbreking,…) moeten bij terugkeer een veiligheidsverificatie ondergaan. In geval van langdurige afwezigheid wegens ziekte (langer dan 1 jaar) wordt het moment van veiligheidsverificatie in overleg met de Cel Maritieme Beveiliging bepaald
* Alle bestaande werknemers moeten een veiligheidsverificatie ondergaan tegen uiterlijk 30 juni 2027
* Evaluaties met alle betrokken sectoren in juni en december

Voor havenarbeiders
* 01/01/2025: verplichte veiligheidsverificatie voor alle nieuwe aanwervingen (kandidaat havenarbeiders en gelegenheidsarbeiders) en nieuwe natiebazen
* 01/01/2025-30/06/2025: verplichte veiligheidsverificaties voor
* alle havenarbeiders met een erkenning van bepaalde duur
* natiebazen en gelegenheidsarbeiders
* Na de evaluatie van juni wordt gestart met de verplichte veiligheidsverificaties van havenarbeiders die erkend zijn voor onbepaalde duur en dit in functie van de duurtijd van erkenning (minst lang erkend komen eerst aan de beurt)
* 01/01/2026 - 30/06/2026: verplichte veiligheidsverificatie voor alle havenarbeiders werkzaam bij ondernemingen in bijlage 1 onderaan deze pagina.
* 01/07/2026 - 31/12/2026: Verplichte veiligheidsverificatie voor havenarbeiders werkzaam bij ondernemingen in bijlage 2 onderaan deze pagina.
* 01/01/2027- 30/06/2027: verplichte veiligheidsverificatie voor alle havenarbeiders die nog geen veiligheidsverificatie hebben ondergaan.

Voor personeel en management
* 01/01/2025 – 30/06/2025: verplichte veiligheidsverificatie voor alle kritieke functies in ondernemingen opgesomd in bijlage 1 onderaan deze pagina.
* 01/07/2025 – 31/12/2025: verplichte veiligheidsverificatie voor alle kritieke functies in ondernemingen opgesomd in Bijlage 2 onderaan deze pagina.
* 01/01/2026 – 30/06/2026: verplichte veiligheidsverificatie voor alle kritieke functies in ondernemingen opgesomd in bijlage 3 onderaan deze pagina.

Voor expediteurs
* 01/07/2025: verplichte veiligheidsverificatie voor alle nieuwe aanwervingen in een kritieke functie.
* 01/07/2025 – 30/06/2026 verplichte veiligheidsverificatie voor alle personeelsleden in een kritieke functie die nog geen veiligheidsverificatie hebben ondergaan.

Voor scheepsagenten
* 01/07/2025: verplichte veiligheidsverificatie voor alle nieuwe aanwervingen in een kritieke functie.
* 01/07/2025 – 30/06/2026: verplichte veiligheidsverificatie voor alle personeelsleden in een kritieke functie die nog geen veiligheidsverificatie hebben ondergaan.

Voor bewakingsagenten
* 01/01/2025 – 31/03/2025: verplichte veiligheidsverificatie voor alle bewakingsagenten opgesomd in bijlage 1 – PC 317 onderaan deze pagina.
* 01/04/2025 – 31/12/2025 : verplichte veiligheidsverificatie voor alle bewakingsagenten in ondernemingen opgesomd in bijlage 2 – PC 317 onderaan deze pagina.

Voor werknemers in metaal-, machine- en elektrische bouw
* 01/01/2025 – 31/12/2025: verplichte veiligheidsverificatie voor alle werknemers werkzaam in de container reparatie en onderhoud, gelegen in de haven.

Voor uitzendkrachten
* Volgens de algemene principes, tenzij anders bepaald in een specifieke tijdslijn

Alle personen in een kritieke functie moeten een veiligheidsverificatie ondergaan en een positief veiligheidsadvies bekomen.
Natiebazen zullen dat zoals alle andere zelfstandigen zelf moeten aanvragen.
Bij het interimpersoneel zal dat via de interimsector verlopen. Voor gelegenheidsarbeiders gebeurt het via de werkgeversorganisatie van de havenarbeiders.
 

Ja, ook als u de Belgische nationaliteit niet hebt, moet u een veiligheidsverificatie ondergaan. De uitkomst van de veiligheidsverificatie zal afhankelijk zijn van welke gegevens beschikbaar zijn.
 

We proberen binnen de 7 werkdagen het resultaat mee te delen. Soms kan het tot 30 werkdagen duren.

Het resultaat van de veiligheidsverificatie deelt de FOD Mobiliteit en Vervoer mee aan u. Ook de veiligheidsofficier of beheerder van veiligheidsadviezen van het bedrijf waar u tewerkgesteld bent of zal worden, wordt op de hoogte gebracht.
Bij een veiligheidsadvies ‘negatief’ en ‘positief met individuele waarschuwing’ zal de motivatie hiervan enkel aan de betrokkenen worden overgemaakt. De veiligheidsofficier of beheerder van veiligheidsadviezen krijgt enkel het resultaat, geen motivatie van deze twee adviezen.

Vanaf 01/02/2025 kan u als bedrijf enkel een ‘beheerder van veiligheidsadviezen’ aanstellen voor het aanvragen van veiligheidsverificaties. U kan het aanvraagformulier onderaan de FAQ terugvinden bij ‘formulieren’.
Nieuwe aanvragen voor veiligheidsofficieren bij het NVO, enkel voor veiligheidsverificaties, zijn niet meer mogelijk. Lopende aanvragen worden daarom afgebroken, met terugbetaling van de som die gepaard ging met de aanvraag. Huidige veiligheidsofficieren kunnen wel nog verificaties aanvragen, maar zullen na het verloop van hun 5-jarige erkenning over moeten schakelen naar beheerder van veiligheidsadviezen.

Een positief veiligheidsadvies is geldig op het gehele Belgische grondgebied. Een positief veiligheidsadvies van een Antwerpse havenarbeider, zal nog steeds positief zijn als de havenarbeider in Zeebrugge of Gent gaat werken. Er moet dus geen nieuwe veiligheidsverificatie aangevraagd worden als u op een andere haventerminal of in een andere haven gaat werken.

Een positief veiligheidsadvies is wel enkel geldig voor werkzaamheden in de havens en bij ISPS-plichtige havenfaciliteiten gelegen buiten de havengrenzen. Iemand die op de luchthaven of kerncentrale wil werken, moet opnieuw een veiligheidsverificatie ondergaan.

Een positief veiligheidsadvies met administratieve waarschuwing zal aanzien worden als een negatief veiligheidsadvies.

Een uitzondering daarop is een positief veiligheidsadvies met administratieve waarschuwing voor personen die voor 1 januari 2025  een kritieke functie, mandaat of beroep uitoefenen bij de onderneming. Voor die personen zal een positief veiligheidsadvies met administratieve waarschuwing worden omgezet in een positief veiligheidsadvies voor twee jaar. Als de persoon na deze twee jaar opnieuw een veiligheidsverificatie ondergaat waaruit een positief advies met administratieve waarschuwing voortvloeit, zal dit advies worden omgezet in een positief veiligheidsadvies voor vijf jaar, op voorwaarde dat de persoon nog steeds bij de onderneming zijn kritieke functie, mandaat of beroep uitoefent van voor 1 januari 2025,
 

Een veiligheidsadvies is het resultaat van een veiligheidsverificatie en gaat over de toelating tot bepaalde beroepen, gebouwen, evenementen en kritieke functies in het algemeen. Daarvoor is er een individuele toestemming nodig, waarbij onderzocht kan worden, tot vijf jaar terug, of iemand kan worden gelinkt aan een criminele organisatie, bendevorming, diefstal, drugsmisdrijven. Een positief veiligheidsadvies is maximum vijf jaar geldig. 

Een veiligheidsmachtiging is het resultaat van een veiligheidsonderzoek en gaat over toegang krijgen tot geclassificeerde informatie die vertrouwelijk tot zeer geheim kan zijn. Daarvoor wordt er in de plaats van vijf jaar, een onderzoek ingesteld dat tien jaar terug in de tijd gaat.  Het uitvoeren van een veiligheidsonderzoek vereist niet enkel de toestemming van de persoon voor wie de veiligheidsmachtiging gevraagd wordt, maar ook van de partner van de betrokkene (persoon met wie de persoon een duurzame relatie heeft, al dan niet woonachtig op hetzelfde adres).  Voor een veiligheidsonderzoek van het niveau geheim of het niveau zeer geheim moeten alle meerderjarige personen die met de betrokkene op hetzelfde adres wonen instemmen. Een veiligheidsmachtiging is maximum vijf jaar geldig of tot u van werkgever verandert.
 

Als er (onterecht) een negatief advies afgeleverd wordt, dan zal de betrokkene de redenen kennen én is er een beroepsmogelijkheid. Het beroep moet aangetekend  verstuurd worden en gericht aan de griffie van het beroepsorgaan inzake veiligheidsmachtigingen, veiligheidsattesten en veiligheidsadviezen op volgend adres: Leuvenseweg 48 bus 5, 1000 Brussel.

Voor alle aanvullende informatie met betrekking tot de beroepsprocedure kan de eisende partij zich richten tot de griffie van het beroepsorgaan op volgend telefoonnummer: 02 286 29 11.
 

Als u een negatief advies krijgt, kan u pas na 6 maanden een nieuwe aanvraag doen. De termijn van 6 maanden start nadat u het aangetekend schrijven van het negatief advies met motivatie hebt ontvangen.
 

Het is aan de RVA (Rijksdienst voor Arbeidsvoorziening) om te bepalen of u bij een negatief veiligheidsadvies onmiddellijk recht hebt op een werkloosheidsvergoeding, of voor een bepaalde periode geschorst wordt.
 

De veiligheidsverificatie staat op zich los van de rechterlijke uitspraken. Als de motieven die gegeven werden bij een negatief veiligheidsadvies ontkracht worden door een vrijspraak zal dit worden meegenomen bij een volgende aanvraag of bij een beroepsprocedure als u hiervoor kiest.

• ADIV: Algemene Dienst Inlichtingen Veiligheid
• DIRCO: Directeur-coördinator Federale Politie
• LCMB: Lokaal Comité Maritieme Beveiliging
• NAMB: Nationale Autoriteit voor Maritieme Beveiliging
• NVO: Nationale Veiligheidsoverheid
• PFSO: Port Facility Security Officer – Beveiligingsverantwoordelijke van een havenfaciliteit
• PSO: Port Security Officer – havenkapitein
• RVA: Rijksdienst voor Arbeidsvoorzieningen
• VO: Veiligheidsofficier
• VSSE: Veiligheid van de staat
   

Neem dan contact op met toeganghaven@mobilit.fgov.be